REKA BENTUK PENGAJARAN

PENGENALAN

Dalam merancang pengajaran dan pembelajaran berbagai elemen dan aspek yang perlu difikirkan oleh pendidik dan mereka yang terlibat dengan pengajaran. Harus diingat bahawa elemen yang mempengaruhi pengajaran dan pembelajaran bukan sahaja wujud di dalam kelas malahan terdapat juga di luar bilik darjah. Memandangkan elemen yang perlu difikirkan terlalu banyak dan meluas, pendidik perlu memikirkan satu reka yang terbaik untuk membina dan merancang pengajaran dan pembelajaran yang berkesan dan bersesuaian.

Reka bentuk pengajaran merupakan mekanisma yang digunakan oleh perancang bagi membina dan merancang dalam segala aspek pengajaran dan pembelajaran. Tanggapan yang menyatakan reka bentuk pengajaran hanya perlu difikirkan oleh pentadbiran pendidikan sahaja adalah tidak tepat. Menurut Hunter (1987), kandungan dan corak pembelajaran mestilah dengan kualiti pengajaran dan pembelajaran yang baik. Seorangpendidik akan merancang pengajaran dan pembelajaran sebelum memasuki bilik darjah. Justeru itu, setiap pendidik seharusnya dapat menguasai reka bentuk pengajaran bagi menjamin kualiti pembelajaran dan pengajaran yang baik dan berkualiti.

REKA BENTUK PENGAJARAN

Richey (1986) mendefinisikan reka bentuk pengajaran sebagai proses sains bagi membina spesifikasi pengajaran dengan terperinci bagi menilai, mengembangkan dan menyenggara sesuatu keadaan yang boleh memudahkan pembelajaran tanpa mengira unit. Reka bentuk pengajaran seharusnya mencakupi keseluruhan proses pengajaran iaitu mereka bentuk,membina dan seterusnya menguruskan pembelajaran.

Seels dan Glasgow 1990 menyatakan reka bentuk pengajaran boleh dilihat daripada dua perspektif iaitu displin ilmu dan proses. Sebagai displin ilmu, reka bentukpengajaranadalah berkaitan dengan proses pengajaran, penyelidikan dan teori tertentu.Proses rekabentuk pengajaran adalah pembangunan spesifikasi pengajaran berdasarkan teori pengajaran dan pembelajaran.Morrison et.al. (2001) menyatakan dalam mereka bentuk pengajaran, perspektif utama yang perlu dilihat ialah gaya pelajar bukan lagi perspektif isi kandungan atau pun daripada pendekatan tradisonal. Menurut Mohd Arif (2004), pendekatan reka bentuk akan memberi penekanan kepada pelbagai faktor yang mepengaruhi hasil pembelajaran.

Faktor yang perlu dipertimbangkan ialah:
i. Menentukan pencapaian objektif
ii. Tahap kesediaan pelajar untuk membolehkan objektif tercapai
iii. Strategi pengajaran yang dapat menenuhi kehendak objektif dan pelajar
iv. Media dan bahan yang sesuai dengan peringkat umur pelajar
v. Sokongan yang diperlukan untuk membentuk pembelajaran yang sesuaidengan kehendak pengajaran
vi. Penyemak semula progam yang tidak mencapai kehendak Gropper (1997) menyatakan proses reka bentuk pengajaran akan dapat membaiki aspek berikut:
i. Pendekatan yang sistematik dapat memandu pengguna dalam proses pengajaran dan pembelajaran
ii. Reka bentuk pengajaran dapat memantau dan mengawal fungsi sistem pengajaran dan pembelajaran dengan sistematik
iii. Dapat menilai komponen dan urutan aktiviti pengajaran dan pembelajaran.

MODEL REKABENTUK PENGAJARAN
Model reka bentuk pengajaran bersistem ditakrifkan sebagai kerangka kerja yang dapat membantu pengaturcara atau pembangunan perisian dalam melaksanakan pembentukan perisian. Secara umumnya, model yang digunakan dalam membangunkan perisian berasal adalah daripada kejuruteraan perisian. Dewasa ini, terdapat berbagai model diperkenalkan, walaubagaimanapun secara umumnya proses yang dicadangkan hampir sama.

Komponen penting yang terdapat dalam reka bentuk pengajaran bersistem ialah merancang, mereka bentuk, melaksana dan menilai. Di antara model reka bentuknpengajaran bersistem yang terkenal ialah:

i.   Model ADDIE
ii.  Model ASSURE
iii. Model Hanaffin and Peck
iv. Model Robert Glasea
v.  Model Branson
vi. Model Resier and Dick
vii. Model Van Patten
viii. Model Gentry
ix.  Model Dick and Carey
x.   Model Air Terjun
xi.  Model Prototyping
xii.  Model Smith and Ragan
xiii. Model Jerold Kemp
xiv. Model Gerlach and Ely
xv.  Model Diamon

Model reka bentuk terbahagi kepada empat kategori iaitu:
i. Model berorentasikan bilik darjah
ii. Model orentasi produk
iii. Model orentasi sistem
iv. Model orentasi teknologi

Model berorentasi bilik darjah lebih memberi tumpuan kepada keadaan pembelajaran dalam bilik darjah serta tertumpu kepada elemen yang wujud dalam bilik darjah seperti guru, pelajar,kurikulum dan kemudahan. Antara model-model reka bentuk pengajaran berorentasikan bilik darjah ini ialah Model ASSURE (1982), Model Gerlach and Ely(1980), Model Kemp (1985) dan Model Hanafin and Peck.

Model reka bentuk pengajaran berfokuskan produk membuat andaian bahawa bahan sesuatu produk pengajaran sentiasa diperlukan, bahan yang dihasilkan tidak memerlukan proses pengubahsuaian, produk yang dihasilkan boleh digunakan oleh pelbagai pihak dan penekanan diberikan kepada percubaan. Antara model reka bentuk produk ialah VaPatten (1989), Lesih, Pollock dan Reigeluth (1990).

Model reka bentuk berasaskan sistem melibatkan pembangunan bahan pengajaran besar bagi sesuatu kursus atau satu kurikulum. Model ini lazimnya dibangunkan oleh satu pasukan yang besar. Pembangunan perisian memerlukan sumber tenaga, bahan sokongan, analisis, percubaan dan ujian yang banyak. Antara model yang terdapat dalam kategori ini ialah Branson (1975), Diamon (1989) dan Dick and Carey (1996).

Memandangkan semakin banyak corak pengajaran dan pembelajaran berasaskan teknologi digunakan dalam dekad ini, model reka bentuk berasaskan teknologi mula mendapat tumpuan. Model ini memberi tumpuan khas terhadap pembinaan perisian berasaskan teknologi. Antara model reka bentuk pengajaran dalam kumpulan ini ialah Model Air Terjun (1997) dan Model Reka Bentuk Rapid Protyping (1998)

MODEL REKA BENTUK PENGAJARAN

MODEL ADDIE

Rajah 4.1. Aliran kerja berdasarkan model ADDIE

Rossett (1987) telah memperkenalkan model reka bentuk bersistem ADDIE, model ini diwakili oleh aliran kerja di bawah:

Analisis

Dalam langkah ini, pembangunan perisian perlu mengenal pasti masalah yang dihadapi dan cara menyelesaikannya. Masalah boleh dikenal pasti melalui temu bual, pemerhatian, tinjauan, soal-selidik dan sebagainya. Setelah mengenal pasti masalah yang dihadapi, pembangunan perisian perlu mencari punca atau faktor yang menimbulkan masalah tersebut. Dalam fasa analisis ini juga, aspek persekitaran pembelajaran, analisis terhadap pengguna dan objektif pembelajaran dikenalpasti. Pembangunan perisian perlu membuat penilaian terhadap perkara-perkara berikut:

• Analisa(Analysis)
• Reka Bentuk(Design)
• Pembangunan(Development
• Perlaksanaan(Implementation)
• Penilaian(Evaluation)

1. Matlamat perisian
2. Objektif perisian
3. Kumpulan sasaran
4. Kandungan perisian
5. Pendekatan pedagogi
6. Strategi penggunaan perisian

Kesemua analisis ini, dilakukan bagi memastikan reka bentuk pengajaran bersistem yang dihasilkan menepati atau memenuhi keperluan pengguna yang sebenarnya.

Reka Bentuk Perisian

Fasa reka bentuk ialah proses memindahkan maklumat daripada fasa analisis kepada satu lakaran fizikal yang akan digunakan semasa proses pembinaan. Kesemua maklumatkeperluan dalam proses reka bentuk ini diambil dari fasa analisis permulaan. Dalam mereka bentuk perisian multimedia, perkara-perkara berikut perlu diberi perhatian:

i) Menentukan kandungan perisian berlandaskan kandungan yang telah dirangka dalam fasa analisis.

ii) Menentukan aktiviti pengajaran dan pembelajaran bersesuaian dengan objektif pembinaan perisian.

iii) Menentukan kaedah penyampaian maklumat mudah difahami dan bersesuaian dengan pengguna.

iv) Menentukan reka bentuk paparan bersesuaian dengan teori pembelajaran dan strategi pembelajaran yang telah dirancang.

Pembangunan Perisian

Pembangunan perisian melibatkan proses membangunkan atau menghasilkan perisian dengan mengunakan aplikasi multimedia dan alat pengarangan. Pembangunan perisian perlu dibangunkan berdasarkan reka bentuk yang telah ditetapkan dalam fasa rekabentuk. Proses membangun perisian ini melibatkan pakar-pakar perisian dan memakan masa yang lama.

Perlaksanaan Perisian

Fasa ini digunakan oleh pembangun perisian untuk membangunkan dan melaksanakan perisian multimedia. Kesemua elemen utama yang telah direka bentuk dalam fasa sebelum ini perlulah digarapkan ke dalam perisian dengan bantuan alat pengarangan.

Proses kerja dalam fasa ini ialah
i) Membangunkan perisian
ii) Menilai perisian mengikut aspek-aspek yang ditetapkan
iii) Menguji kestabilan perisian
iv) Pengubahsuaian dan membaik pulih perisian bagi membaiki dan meningkatkan
lagi kualiti perisian.

Fasa Penilaian

Fasa ini merujuk kepada proses pengujian dan penilaian perisian yang dibangunkan bagi memastikan isi kandungan, grafik, audio, video dan antara muka perisian bersesuaian.Fasa ini juga menguji adakah objektif perisian tercapai ataupun tidak. Menurut Cozby,P.C (2001), bagi menjamin satu sistem berjalan dengan lancar dan mencapai objektif,penilaian harus dilakukan. Jenis penilaian yang digunakan dalam menilai perisian ialah penilaian formatif dan sumatif.

Model ASSURE

Model ASSURE diperkenalkan oleh Heinich et al pada tahun 1996. Enam langkah dalam

model ini ialah:
A- Menganalisis Pengguna (Analyze Learners)
S- Menyatakan Objektif (State Objectives)
S- Memilih kaedah, media dan bahan (Select Methods, Media & Materials)
U- Menggunakan media dan bahan (Utilize Media & Materials)
R- Memerlukan penglibatan pelajar (Require Learner Participation)
E- Melakukan penilaian dan pengubahsuaian (Evaluate & Revise)

Menganalisis Pengguna

Golongan sasaran pengguna perisian serta sifatnya perlu dipastikan terlebih dahulu sebelum mereka bentuk perisian. Pembangun perisian perlu memastikan kandungan perisian yang dipersembahkan bersesuaian dengan golongan sasaran. Pembangunperisian perlu melihat pengalaman lepas, kecekapan pengguna, sikap pengguna dan cara interaksi pengguna sebelum merancang reka bentuk perisian. Pembangun perisian juga perlu membuat analisis media yang sesuai digunakan mengikut pengguna. Contohnya animasi dalam bentuk kartun amat sesuai digunakan bagi pelajar sekolah rendah.

Secara ringkas terdapat 3 perkara yang perlu difikirkan oleh pembangun perisian:

i) Menganalisis ciri-ciri umum pengguna seperti jantina, umur, tahap dan cara pembelajaran, taraf sosial dan bakat. Dengan mengetahui ciri-ciri ini,pengguna perisian dapat menjadikanya sebagai asas dalam pemilihan media dan bahan. Terdapat dua cara untuk mendapat maklumat tentang ciri-ciri umum ini iaitu melalui penelitian rekod dan interaksi. Interaksi membolehkan pembangun perisian menganalisis sikap dan latar belakang mereka.

ii) Menganalisis pengetahuan pengguna terhadap isi kandungan iaitu dari segi pengetahuan sedia ada, sikap dan kemahiran. Maklumat ini diperolehi daripada ujian kemasukan dan juga interaksi dengan pelajar. Guru tidak seharusnya mengandaikan semua pelajar mepunyai pengetahuan sedia ada yang sama.

iii) Menganalisis stail pembelajaran yang perlu digunakan bersesuaian dengan pengguna. Stail pembelajaran merujuk kepada bagaimana cara seseorang itu berinteraksi dan bertindak balas dengan persekitaran yang akan memberi kesan kepada pelajar ketika mereka belajar. Salah satu instrumen yang digunakan ialah gaya pembelajaran Dunn dan Dunn (1992).

Menyatakan objektif pembelajaran

Pembangun perisian perlu menetapkan terlebih dahulu objektif pelajaran yang hendak di capai. Objektif ialah perubahan tingkah laku yang akan dicapai setelah pengguna menggunakan perisian ini. Menurut (Jamaludin et al 2001), objektif merupakan tahap minima apa yang sepatutnya dipelajari oleh pelajar hasil daripada proses pengajaran dan pembelajaran. Objektif perlu dinyatakan secara jelas, bagi memastikan aplikasi perisian yang dibina mempunyai hala tuju yang jelas. Dalam membina objektif pembelajaran pembangun perisian akan merujuk kepada sumber-sumber berikut:

i) Dokumen seperti sukatan pelajaran, ringkasan kurikulum, buku teks atau ulasan pakar.

ii) Harapan pembangunan perisian terhadap perubahan tingkah laku pengguna yang ingin dicapai hasil daripada proses menggunakan perisian pembelajaran.

Pemilihan kaedah, media dan bahan

Dalam langkah ini pembangun perisian harus memastikan kandungan yang dirancang bersesuaian dengan pengguna, objektif dan kurikulum. Bagi perisian pengajaran di peringkat sekolah, pembangun perisian seharusnya merujuk kepada dokumen seperti sukatan pelajaran, ringkasan kurikulum, buku teks atau lain-lain dokumen sebagai panduan, supaya perisian yang dibina tidak tersasar. Pembangun perisian seharusnya merancang bahan serta kaedah penyampaian yang sesuai. Pemilihan kaedah serta bahan yang bersesuaian dengan pengguna penting bagi mencapai objektif pembelajaran dan menanam minat pengguna. Selain daripada itu, faktor kebolehan pengguna, sumber yang sesuai dan kemudahan yang ada perlu diambil kira.

i. Memilih kaedah

Kaedah dalam konteks ini bermaksud cara yang digunakan untuk mempersembahkan maklumat. Pembangun perisian perlu memilih kaedah yang sesuai dalam membentuk corak pengajaran perisian multimedia. Disebabkan terdapat pelbagai peringkat dalam pengajaran, pembangun perisian perlu memilih kaedah yang bersesuaian dengan peringkat pengajaran. Untuk memilih kaedah, pembangun perisian perlu mengkaji perkara-perkara seperti objektif, kandungan pelajaran dan kumpulan sasaran.

ii. Memilih media

Media adalah perantara. Media merujuk kepada apa sahaja bahan yang menjadi perantaraan antara penyampai dan penerima. Contoh media ialah filem, surat khabar, radio dan televisyen. Dalam memilih media, terdapat dua jenis bentuk media yang perlu difikirkan iaitu:

a) Media sedia ada

Media sedia ada bermaksud media yang telah terbina dan hanya perlu dimanipulasikan sahaja.

b) Media dibina

Media yang perlu dibina oleh pembangun perisian. Media yang dipilih perlulah:

a) Sesuai dan sepadan dengan kurikulum

b) Menggunakan perkataan sesuai dan tiada kesalahan bahasa

c) Dapat memotivasi pelajar serta menggalakkan penglibatan pelajar

d) Mempunyai maklumat yang tepat berkualiti dan terkini

e) Mempunyai aspek tenikal yang berkualiti

f) Mempunyai aspek nilai murni

g) Dapat merangsangkan daya pemikiran

Menggunakan media dan bahan pembelajaran

Penggunaan media dan bahan dalam pengajaran adalah fasa yang cukup penting. Jika media gagal digunakan dengan baik, impaknya negatif terhadap persembahan. Media yang digunakan seperti teks, animasi, grafik, video dan audio perlulah dirancang agar ia bersesuaian dengan kehendak pengguna dan kandungan pelajaran yang dipersembahkan. Media yang digunakan seharusnya memberi kesan yang positif terhadap motivasi serta minat pengguna dan kesesuaian kepada persembahan.

Penglibatan pelajar

Penglibatan pelajar yang aktif dalam proses pengajaran dan pembelajaran amat penting bagi menjamin proses pemindahan ilmu berlaku secara sempurna. Perisian pembelajaran seharusnya dapat membentuk keadaan yang sesuai dengan pengguna, efektif serta dapat menarik minat pengguna. Pembangun perisian perlu memerhati, berbincang serta mendapat maklum balas terhadap keupayaan perisian dalam merangsang penglibatan pelajar yang aktif.

Melakukan penilaian dan pengubahsuaian

Untuk menentukan keberkesanan perisian pembelajaran, perisian perlulah dinilai. Proses penilaian juga membolehkan pembangun perisian membuat pengubahsuai perisian bagi membaiki kelemahan dan kecacatan yang terdapat dalam perisian supaya memenuhi kehendak pengguna. Secara keseluruhan penilaian melibatkan aspek:

i. Menilai kepuasan pengguna

ii. Menilai aspek pembelajaran dan pengajaran

iii. Menilai media dan kaedah yang digunakan

Model Reka Bentuk Rapid Protyping (1998)

Rajah 4.2. Model Rapid Prototyping (1998)

Model reka bentuk Rapid Protyping (1998) merupakan salah satu bentuk model pengajaran berorentasikan teknologi. Model ini mengandungi tujuh peringkat (Rajah 4.2). Model Rapid Protyping melibatkan aspek pembelajaran dan penggunaan teknologi. Prototaip yang dibina merupakan produk percubaan. Oleh itu terdapat sedikit perbezaan antara prototaip dengan produk akhir. Prototaip mempunyai keupayaan yang lebih rendah daripada perisian yang sebenar.

Rapid Prototyping lebih menekankan penggunaan teknologi serta melibatkan maklum balas daripada pengguna pada satu atau dua peringkat. Masalah masih wujud dalam perisian prototaip. Pengguna tidak dapat menilai keberkesanan keseluruhan pembelajaran dalam perisian prototaip. Perisian prototaip selalu digunakan bagi membangun perisian komersial. Reka bentuk skrin dalam perisian komresial sudah cukup untuk meramal dan menilai perisian keseluruhan yang akan siap. Dalam perisian pendidikan, walaupun prototaip dapat digunakan oleh pelajar, pembangun perisian tidak dapat menyatakan keberkesanan sehingga dilakukan ujian ke atas perisian sebenar.

  

4.3.4. Model Reka Bentuk Air Terjun (1997)

Model Air Terjun mengandungi enam fasa yang berurutan. Model Air Terjun terdiri daripada enam fasa iaitu analisis, rekabentuk, implementasi, pembangunan intergrasi, pengujian atau penilaian dan penyelenggaraan (Rajah 4.3). Model Air Terjun mengutamakan reka bentuk penggunaan teknologi. Kelemahan model ini ialah proses pembangunannya terlalu terikat dengan satu fasa sehingga sukar untuk ianya diubahsuai atau mengikut kesesuaian suasana. Adalah mustahil untuk mengikut langkah secara terperinci tanpa wujud masalah.

Analisis feasibiliti

Analisis keperluan

Implement perisian

Penilaian dan pengujian

Kitaran prototaip

Pembangunan perisian

Mereka bentuk perisian

Rajah 4.3. Aliran Kerja Berdasarkan Model Air Terjun (1997)

Model Reka Bentuk Pengajaran Dick Dan Carey (1996)

Model reka bentuk ini beorentasikan sistem. Model reka bentuk Dick Dan Carey (1996) melibatkan komponen pelajar, pengajar, bahan pengajaran dan persekitaran pembelajaran. Rajah 4.4 menunjukkan model reka bentuk pengajaran Dick dan Carey. Setiap langkah dalam model ini menerima input daripada langkah sebelumnya dan memberi output kepada langkah berikutnya.

Analisis

Reka bentuk

Penyelenggaraan

Implementasi

Pengujian

Pembangunan

 Rajah 4.4 Model Reka Bentuk Dick dan Carey (1996)

Setiap komponen dalam model ini saling berkaitan, berinteraksi dan berkerjasama untuk menghasilkan pengajaran yang berkesan. Komponen pengajaran dalam model ini membantu guru membaiki model yang sedia ada sekiranya terdapat sebarang kelemahan. Model Dick dan Carey memerlukan penglibatan pembangunan bahan pengajaran, analisis, percubaan, ujian dengan kadar yang banyak. Oleh itu model ini sesuai digunakan untuk pengajaran bagi keseluruhan kursus atau kurikulum.

Kenal pasti matlamat pengajaran

Kenal pasti ciri dan perlakuan peringkat

Penilaian formatif

Bina atau pilih bahan pengajaran

Bina strategi pengajaran

Bina item ujian rujukan kriteria

Tulis objektif prestasi

Penilaian sumatif

Buat analisis pengajaran

RAJAH 4.5. Model Reka Bentuk Hannafin Dan Peck (1988)

Model Hannafin Dan Peck (1988)

Model reka bentuk Hannafin dan Peck (1988) (Rajah 4.5) melibatkan tiga fasa iaitu fasa analisis, fasa reka bentuk dan fasa perlaksanaan. Setiap fasa dinilai, diuji dan disemak secara berasingan untuk melihat keberkesanan secara berterusan.

Fasa analisis keperluan digunakan untuk mengenal pasti keperluan pembinaan perisian multimedia. Peringkat analisis adalah peringkat yang paling kritikal kerana peringkat ini menentukan keupayaan keseluruhan perisian yang dibina. Analisis terhadap pengguna, analisis terhadap persekitaran pembelajaran serta kandungan dan matlamat perlu ditentukan terlebih dahulu sebelum fasa reka bentuk dan perancangan dilaksanakan.

Fasa ini terbahagi kepada dua iaitu fasa analisis keperluan tafsiran dan fasa analisis keperluan perisian. Fasa reka bentuk digunakan untuk memindahkan maklumat yang terdapat di fasa analisis keperluan kepada satu lakaran fizikal yang digunakan semasa proses pembinaan. Kesemua maklumat keperluan yang digunakan dalam proses reka bentuk boleh didapati dari analisis yang dilakukan dalam fasa analisis permulaan. Kesemua elemen utama yang telah direka bentuk dalam fasa sebelum ini perlulah digarapkan ke dalam perisian dengan berbantukan alat pengarangan. Fasa Penilaian merujuk kepada proses pengujian dan penilaian perisian yang dibangunkan. Fasa ini secara tidak langsung menguji keseluruhan fasa. Jenis penilaian yang terlibat dalam fasa ini ialah penilaian formatif dan sumatif.

Fasa 1

Analisis

keperluan

Fasa 2

Reka bentuk

Fasa3

Pembangunan dan perlaksanaan

Penilaian dan pengulangan

Model Hanifin dan Peck (1988) memberi penekanan kepada keupayaan kelas untuk menerima pengajaran dan pembelajaran berasaskan media. Model ini juga sesuai digunakan untuk skop pengajaran dan pembelajaran yang tidak luas serta dalam kumpulan sasaran yang terhad.

Model Robert Glasea

Model Robert Glasea mempunyai empat komponen utama iaitu objektif pengajaran, pengetahuan sedia, kaedah mengajar dan penilaian.

i. Objektif pengajaran

Objektif pengajaran adalah hasil pengajaran yang melibatkan perubahan tingkah laku yang spesifik dan boleh diukur setelah mengikuti pelajaran. Objektif pengajaran adalah tahap jangkaan minima bagi prestasi yang dicapai oleh pelajar. Pembangun perisian boleh mendapat maklumat tentang objektif pengajaran daripada sukatan dan huraian kurikulum.

ii. Pengetahuan sedia ada

Pengetahuan sedia ada adalah pengalaman yang telah dimiliki atau dikuasai oleh pelajar sebelum proses pembelajaran. Dengan mengetahui pengalaman, Objektif Pengajaran, Pengetahuan sedia ada, Kaedah Mengajar, Penilaian dan Maklum balas lepas pembangun perisian boleh memilih kaedah, tahap dan strategi yang bersesuaian dengan golongan sasarannya.

iii. Kaedah mengajar

Setelah menetapkan objektif yang hendak dicapai dan mengetahui pengalaman sedia ada padapelajar, barulah pengatur cara atau pembangun perisian memilih kaedah mengajar yang sesuai dengan golongan sasaran.Kaedah mengajar penting bagi memastikan pengajaran yang hendak disampaikan dapat digunakan dan diaplikasikan.

iv. Penilaian

Bagi memastikan perisian ini menepati spesifikasi yang ditetapkan, perisian yang dibina perlu diuji. Penilaian yang melibatkan pelbagai pihak bertujuan untuk mendapatkan maklum balas dan komen. Laporan penilaian akan dapatmembaiki kesilapan dan kelemahan dalam perisian. Dengan adanya maklumbalas dari proses penilaian, seorang pembangun perisian atau pengaturcaraan boleh mengesan pencapaian dan penerimaan pelajar.

RUJUKAN

Baharuddin Aris, Rio Sumarini Shariffudin & Manimegalai Subramaniam. 2002. Reka

bentuk perisian multimedia. Skudai: Universiti Teknologi Malaysia.

Beattie, E.D. & Preson, N.R. 1990. Selecting micro computer courseware. Review of

Education Research 49(3): 70-71.

Benjamin, L.T., Hopkin, J.R. & Nation. J.R. 1994. Psychology. Ed. ke-3. New York:

Macmillan Publishing.

19

Bigge, M. L. 1982. Learning theories for teachers. New York : Harper & Row

Publishers, Inc.

Boyle, T. 1997. Design for multimedia learning. London: Prentice-Hall International.

Brown, J.S. Collins, A. & Duguid, P. 1989. Situated cognition and the culture of

learning. Educational Researcher.

Carrol, J. M. 1990. The Nurnberg funnel : designing Minimalist Instruction for practical

computer skill. MIT Press.

Cates, W. M. 1992. 1992 Fifteen Principles For Design More Effective Instructional

hypermedia/ multimedia product. Education Technology, December: 5-11.

Checkley, Kathy. 1997. The first seven..and the eighth: A conversation with Howard

Gardner. Educational leadership (atas talian)

.

Chua Siwe Geok. 2002. Pembinaan PBBK perkakasan komputer bagi subjek pendidikan

komputer. Projek Sarjana Pendidikan. Universiti Kebangsaan Malaysia, Bangi.

Chung Hang Tek. 2001 Perlaksanaan Program Latihan Sekolah Bestari. Kerta kerja

Krusus Peningkatan Profesinalisme Orentasi Pensyarah Baru Maktab Perguruan

Malaysia. Hotel Pearl International Kuala Lumpur , 21-27 Oktober

Floyd, S. 1991. The IBM Multimedia Handbook. New York: Brady Publishing.

Gagne R.M. & Briggs L. J. 1979. Principles of instructional design. Holt Rinehart and

Winston.

Gagne, R.1985. The condition of learning and theory of instruction. Ed. ke-4. NewYork:

Holt.

Goh Kek Seng. 1990. Aktiviti Mengenal Komputer. Kuala Lumpur : Federal

Publication.

Hamidah Baba. 1999. Pemikiran dan hala tuju pembangunan perisian kursus multimedia

pendidikan interaktif. Kertas kerja Kursus Penilaian Grafik Adobe Photoshop.

Bahagian Teknologi Pendidikan, Kuching, 6-10 September.

Hannafin, M.J. & Peck 1988. The design, development and evulation of instructional

software. New York: Macmillan Publishing Company.

Harold, F., O'Neil, J.R. & Paris, J. 1981. Introduction and overview of computer-based

instruction. Computer-based instruction. hlm 1-21.

20

Harwood, W.S. & Mc Mahon, M.M. 1997. Effect of integrated video media on student

achievement and attitudes in high school chemistry. Journal of Research in Science

Teaching 34(6): 17-63.

Hasselbring, T.S. & Goin. 1993. Strategies for teaching learners with special needs. New

York: Merill-Prentice Hall.

Heinich, R., Molenda, M., Russell, J.D. & Smalindino, S.E. 1996. Instructional media

and technologies for learning. Ed. ke-5. New Jersey: Prentice Hall.

01. Pembangunan perisian multimedia satu pendekatan sistematik. Kuala Lumpur:

Venton Publishing.

Jamaludin Haron & Dr Zaidatun Tasir, 2004. Multimedia Dalam Pendikan. PTS

Pubication.

Jonassen, D. 1988. Designing structured hypertext and structuring access to hypertext.

Education Technology, November: 13-16.

Jonassen D. H. 1996. Computers as Mindtools for Schools. New Jersey : Prentice Hall

Jones, T. & Berger, C. 1995. Student use of multimedia science instruction: Designing

generation. Journal of Education Multimedia, Hypermedia 4(4): 305-320.

Jones, D. 1997. Designing instruction: enter the constructivism.

http://www.cabrillo.cc.ca.us/thinking/constructivism.html (9 Julai 2001).

Kementerian Pendidikan Malaysia. 1998. Sukatan Pelajaran Teknologi Maklumat KBSM

Kuala Lumpur : Pusat Perkembangan Kurikulum. http//kdp.ppk.kpm.my

Kementerian Pendidikan Malaysia 1997. Pasukan petugas sekolah bestari. sekolah

bestari di Malaysia.

Kozma, R.B. 1993. Learning with media. Review of Education Research 61(2): 179-211.

Krish, D. 1997. Interactivity and multimedia interfaces. Instructional Science 25: 79-96.

Lee Lai Guan, Abdul Shukur, A Shaghir, Jusni Nasiron, Ku Bahrum Ku Hussin & Zubier

Hassan. 1998. Kajian penilaian dan perlaksanaan kursus dalam perkhidmatan 14

minggu sekolah bestari. Kertas kerja Seminar Bahagian Pendidikan Guru. Institusi

Perguruan Darul Aman, 6 - 8 October.

Lee Lai Guan, Abdul Shukur, A Shaghir, Jusni Nasiron, Ku Bahrum Ku Hussin & Zubier

Hassan. 2000. Pengendalian pengajaran dan pembelajaran di sekolah bestari

perintis Negeri Kedah dan Perlis. Kertas Kerja Seminar Teknologi Pendidikan.

Alor Star, 25 -28 Jun.

21

Lee Shok Mee. 1997. Psikologi pendidikan 2: Teori dan aplikasi psikologi dalam

pengajaran dan pembelajaran. Kuala Lumpur: Kumpulan Budiman Sdn Bhd.

Levin, T. & Gordon. 1989. Effect of and Computer Experience On Attitude Towards

Computers. Journal of Educational Computing Research. (1), 69-88

Lim Sea Kiaw . 1995. Kajian status pelaksanaan Literasi Komputer di Sarawak. Tesis

Sarjana. Universiti Teknologi Malaysia

Lockard, J., Abrams, H. & Mary, M. 1997. The first decade of microcomputer in

education: from computer literacy to curriculum integration. Proceeding The

International Symposium of Education Computin, hlm 1-13.

Malone,T.W.1981.Towards A Theory Of Instrinsically Motivating Instruction.New

Jersey:

Mc Keown P,G. 1986. Living with computer. USA : Harcourt Brace Jovanovich

Publisher

Merrill, P.F., Hammons, K., Vincent, B.R., Reynolds, P.L., Christensen, L. & Tolman,

M.N. 1996. Computer’s in education. Ed. ke-2. New York: Ally and Bacon.

Mohamad Izzat Ridwan . 2002. Merebut Bantuan Kewangan dalam pernigaan ICT .

Majalah PC September: 56-57

Mohamad Izzat Ridwan. 2002. Medefinisi dan merapatkan jurang digital. Majalah PC,

September: 58-59

Mohamad Sabri Idris. 2002. Kerajaan di minta elak ICT jadi indutri monopoli. Surat.

Berita Harian, 23 Ogos: ms 11

Mohammed Sani Ibrahim. 1998. Perancangan Dan Strategi Pelaksanaan Latihan Guru-

Guru Sekolah Bestari. Proseding Seminar Isu-isu Pendidikan Negara. Universiti

Kebangsaan Malaysia.November .26-27

Mohd Ariff Hj Ismail. 2004. Model Reka Bentuk Instrksional Dalam Pengajaran dan

pemelajaran. Rekabentuk Pengajaran Dan ICT:Aplikasi Dalam Aliran Pendidikan

Era Globlisasi, hlm 1-11.

Mohd Dzulkifli A. Jalil. 2002. Kajian keberkesanan persekitaran pembelajaran

multimedia interaktif dalam mata pelajaran biologi. Tesis Sarjana Pendidikan.

Universiti Teknologi Malaysia,Skudai.

22

Mohd Ishak Othman. 2002. pembinaan pembelajaran dan pembelajaran berbantukan

komputer: Belajar mengenai storan skunder. Projek Sarjana Pendidikan. Universiti

Kebangsaan Malaysia, Bangi.

Newby, T.J., Stepich, D.A., Lehman, J.D. & Russell, J.D. 2000. Instructional technology

for teaching

Norhashim Abu Samah, Mazlan Youp & Rosalinda Alias. 1996. Pengajaran

berbantukan komputer. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Nor Liza Ahmad, 2001. Profesional IT Meningkat 11 peratus setahun. Berita Harian 3 Disember:

16

Norikma llias & Hjh Siti Fatimah Mohd.Yassin .1993 Pengujian dan Penilaian Perisian . Media

ComiL.

Nurain Hafiza. 2002. Benarkah Melayu Sukar menguasi ICT. Majalah PC Oktober: ms 18 – 19

Orr, K.L., Golas, K.D & Yao, K 1994. Storyboard development for interactive multimedia

traninig. Journal of Interactive Instruction Development

Palmer W. Agnen, Anne S.Kellerman, Jeanine M.Meyer, 1996, Multimedia in The Classroom,

Allym & Bacon, Boston, London, Toronto

Park, L., & Hannafin, M.J. 1993. Empirically-based guideline for the design of interactive

multimedia. Education Technology Research and Development

Pavlov, I. P. 1962. Essay in psychology and psychiatry including a section on sleep and

hypnosis. New York: Citadel Press

Perzylo, L. 1993. The application of multimedia in schools. British Journal of Education

Technology 24(3): 191-197.

Pusat Perkembangan Kurikulum, Kementerian Pendidikan Malaysia. 2001. Falsafah

pendidikan kebangsaan matlamat dan misi.

Pusat Perkembangan Kurikulum, Kementerian Pendidikan Malaysia. 2001. Teknologi

maklumat dan komunikasi dalam pengajaran dan pembelajaran.

Rashidi Azizan dan Abdul Razak Habib. 1996. Pengajaran dalam bilik darjah: Kaedah

dan strategi. Kajang: Masa Enterprise.

Reader, W. & Hammond, N. 1994. Computer bases microword: A bridge between

constructivism and direct instruction. Education Technology Research and

Development 40(1): 93-106.

Rivilin, E., Botagogo, R. & Shneiderman, B. 1994. Navigating in hyperspace: Designing

a structure-based toolbox. Communication of the ACM 37(2): 87-96.

23

Robiah Sidin. 1992. Keberkesanan program penyediaan guru-guru KBSR satu tinjauan

literature. Jurnal Pendidikan Guru 4(3): 248-259.

Rohani Abdul Hamid. 1998. Keperluan pendidikan abad ke-21: Projek Sekolah Bestari.

Proseding Seminar Isu-isu Pendidikan Negara. Universiti Kebangsaan

Malaysia.November 26-27.

Rozinah Jamaludin. 2000. Multimedia dalam pendidikan. Kuala Lumpur: Utusan

Publication & Distributor Sdn Bhd.

Rusdina Abdul Rahim.1993. Kearah pengkomputeran pengajaran bahasa: Cereka atau

fakta. Majalah Dewan, Jan:16-30.

.

Salleh Hassan. 1997. Kecermelangan penggunaan teknologi pendidikan dalam

pengajaran dan pembelajaran. Kertas Kerja Seminar Bahagian Teknologi

Pendidikan. Kuala Lumpur, 27 November.

See Kin Hai. 1997. Kesan pembelajaran berbantukan komputer terhadap daya kreativiti

pelajar dalam matematik. Jurnal Persatuan Kebangsaan Pengetua-Pengetua

Sekolah Malaysia 2: 61-66.

Selwyn, N. 1997. Students' Attitudes Toward Computers: Validation of a Computer

Attitude Scale for 16-19 Education. Computers Education. 28 (1), 35-41

Shaharudin Salleh 1986. Pengenalan Kepada Komputer. Petaling Jaya : Federal

Publications.

Sharifah Alwiah Alsagoff. 1987. Teknologi pengajaran. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa

dan Pustaka.

Shaifol Bahary Sulaiman 2002. Asas Permainan Bola Sepak (Perisian Interaktif)

Shaifol Bahary Sulaiman. 2003. Latihan dalam perkhidmatan 12 minggu sekolah bestari.

Prosiding Seminar Aliran Terkini Teknologi Maklumat dan Komunikasi, hlm 29-

38.

Shaifol Bahary Sulaiman. 2004. Pembangunan Dan Penilaian Perisian Multimedia Bagi

Kursus Teknologi Maklumat Dan Komunikasi Dalam Pengajaran Dan

Pembelajaran Kursus Sekolah Bestari. Tesis Sarjana Pendidikan. Universiti

Kebangsaan Malaysia,Bangi.

Shaifol Bahary Sulaiman. 2004. Sains perpustakaan untuk institusi perguruan. Kuala

Lumpur: Federal Publication.

Shaifol Bahary Sulaiman. 2004. Teknologi maklumat untuk institusi perguruan. Kuala

Lumpur: Federal Publication.

24

Shaifol Bahary Sulaiman. 2004. Get Logik. (atas talian) www.geocites.com/shaifol6900

Shaifol Bahary Sulaiman. 2004. Pratikum Berpasangan Fasa 1, MPBP (Perisian

Interaktif)

Sim Ah Hock, Siti Ropiah Abu Bakar, Mohammad Saat dan Md Din Hassan. 2000.

Kemahiran teknologi maklumat dan sikap terhadap komputer selepas kursus latihan

guru sekolah bestari. Kertas Kerja Seminar Teknologi Pendidikan. Alor Star, 25 -28

Jun.

Siti Fatimah Mohd. Yassin. 1998. Pengajaran penggunaan teknologi maklumat bagi

mengasah kemahiran berfikir. Inovasi dalam perkaedahan pengajaran Bahasa,

Sains sosial dan Teknologi Maklumat. Bangi : Penerbitan UKM.

Siti Hawa Ahmad. 1997. Sekolah bestari di Malaysia: Mereka semula sistem pendidikan

di Malaysia. (atas talian) http//www.eprd.kpm.my (17 April 2003).

Skinner, B. F. 1968. The technology of teaching. New York : Appleton-Century-Crofts.

Slavin, R. E. (1990). Cooperative learning : Teory, research and practice. New Jersey:

Merril/Prentice Hall.

Smart School Task Force. 1997. The Malaysian smart school-an MSC flagship

aplication : A conceptual blueprint. Kuala Lumpur: Kementerian Pendidikan

Malaysia.

Sorotan akhir tahun: Komitmen Kerajan terus rangsang sector ICT. 2002. Utusan

Malaysia 25 Disember: Ekonomi ms 24

Squires, D. 1997. Providing computer-base experince for learning physics. Physic

Educatio, 22: 39-24.

Stewart, L. and Michale, T. 1989. Parent’s guide to education software and computer.

San Diego: Computer Publishing Enterprise.

Sulaiman Ngah Razali. 1997. Pedagogi : Teori dan praktik. Kuala Lumpur : Dewan

Bahasa dan Pustaka.

Supyan Hussin. 2000. Pembangunan perisian pembelajaran bahasa berbantukan

komputer. Jurnal Bahasa, Mac:3-5.

Syuhada Choo Abdullah Sekolah Bestari Kelolan TSS mula beroperasi. 2003. berita

harian 7 Januari : Pendidikan ms 8

25

Woolfolk, A.E. 1992. Educational psychology. Boston: Ally and Bacon.

Yong Soe Han (1993). Literasi Komputer. Kuala Lumpur : Penerbit Fajar Bakti

Sdn. Bhd.

Yusof Hashim . 1993. Buletin UNESCO Malaysia. Jilid 5, Nov. 1993

Yusup Hashim. 1998. Rekabentuk pengajaran bersistem dalam pembinaan pengajaran

berbantu komputer (PBK). Jurnal Pendidikan. 18: 1-14.

Zaidatol Akmaliah Lope Pihie. 1990. pentadbiran pendidikan, K.Lumpur: Fajar Bakti

Zorani Wati Abas. 1993. Komputer dalam pendidikan. Kuala Lumpur: Fajar Bakti.

Zorani Wati Abas. 1994. Pengenalan kepada komputer. Kuala Lumpur: Federal

Publications.